MINISTERSTWO
NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Departament Szkolnictwa Wyższego
DSW.WNP.051.106.2020
Warszawa, 17 grudnia 2020 r.
Pan
Adam Fularz
Szanowny Panie,
w odpowiedzi na Pana wystąpienie do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki
z dnia 2 grudnia 2020 r. o „rozsądzenie sporu sądowego mieszkańców miasta z Uniwersytetem
Zielonogórskim w sprawie odbudowy Rohrbusch i usunięcia krawężników z terenu łąki w parku",
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawia następujące wyjaśnienia.
W wyniku dokonanej z urzędu analizy przedstawionej przez Pana sprawy w zakresie
przestrzegania właściwości organów administracji publicznej, należy wyjaśnić, że Minister Edukacji
i Nauki nie jest organem właściwym do wydawania rozstrzygnięć w sprawach toczących się przed
właściwymi rzeczowo i miejscowo sądami, ani do rozpatrywania sporów z tytułu „ustanowienia
służebności dróg parkowych w Parku Poetów i zabezpieczenia uszkodzenia mostku w parku",
„odbudowy atrakcji Rohrbusch na rogu Rohrbuschweg" oraz „zabrania stert liści, gałęzi, foteli i gruzu
z terenu parku, poza granicą parkingu UZ" - powstałych w wyniku działań podejmowanych
przez Uniwersytet Zielonogórski na terenie stanowiącym jego własność. Uniwersytet Zielonogórski
posiada osobowość prawną, a wynikająca z tego zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków
oraz do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych warunkuje, że może być stroną
w postępowaniu sądowym. Minister Edukacji i Nauki nie jest również właściwy do merytorycznej
oceny podniesionego przez Pana zarzutu w kontekście przepisów kodeksu karnego, gdyż kompetencje
do oceny zasadności postawienia zarzutów w zakresie naruszenia przepisów kodeksu karnego
posiadają wyłącznie organy ścigania.
Zaznaczyć należy, że rozporządzanie mieniem (w tym podejmowanie decyzji w zakresie
prowadzonych inwestycji na terenie stanowiącym własność uczelni) stanowi obszar funkcjonowania
szkół wyższych, w odniesieniu do którego, co do zasady, zagwarantowano uczelniom autonomię.
Szkoły wyższe działają jako samodzielne i niezależne jednostki organizacyjne (osoby prawne),
a z punktu widzenia zasad ich organizacji i funkcjonowania – mają charakter samorządny i
korporacyjny. Z uwagi na zagwarantowaną konstytucyjnie i ustawowo autonomię, ich organy nie są
organizacyjnie, ani służbowo podporządkowane żadnemu organowi administracji publicznej. Organy administracji
publicznej mogą podejmować działania dotyczące uczelni tylko w przypadkach przewidzianych
w ustawach.
Tym samym, w sprawie związanej z zagospodarowaniem terenu, do którego Uniwersytet
Zielonogórski ma tytuł prawny, zakres podejmowanych przez ministra działań nie może wkraczać
w ustawowo zagwarantowaną autonomię decyzji podejmowanych przez uprawione organy uczelni,
gdyż mogłoby to zostać odebrane jako naruszenie swobody działalności szkoły wyższej i ograniczenie
prawa własności nieruchomości. Jednocześnie w ramach sprawowanego nadzoru Minister Edukacji
i Nauki może żądać informacji i wyjaśnień.
Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
(Dz. U. z 2020 r. poz. 85, ze zm.), do zadań rektora należą sprawy dotyczące uczelni, z wyjątkiem
spraw zastrzeżonych przez ustawę lub statut do kompetencji innych organów uczelni, w szczególności:
reprezentowanie uczelni, zarządzanie nią, prowadzenie gospodarki finansowej uczelni, zapewnianie
wykonywania przepisów obowiązujących w uczelni (w tym dotyczących rozporządzania mieniem).
Przy czym rektor ponosi odpowiedzialność za swoje działania na zasadach określonych w ustawie
oraz w przepisach odrębnych (m.in. w przepisach ustawy o zasadach zarządzania mieniem
państwowym czy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).
Mając na względzie powyższe uwarunkowania prawne, MNiSW zwróciło się do Uniwersytetu
Zielonogórskiego o przedstawienie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie.
Z odpowiedzi udzielonej przez rzecznika prasowego Uniwersytetu Zielonogórskiego wynika,
że parking jest budowany na terenie należącym do Uniwersytetu, graniczącym z Parkiem Poetów
(a nie będącym jego częścią). Potwierdzone zostało, że jeszcze kilka lat temu stała w tym miejscu
kotłownia, która została wyburzona, a plac przez lata był wykorzystywany jako parking. Jednocześnie
zaznaczono, że brak środków finansowych nie pozwalał dotychczas na remont tego terenu, ale kiedy
tylko pojawiła się możliwość, przystąpiono (uwzględniając także prośby kierowane w tej sprawie
od kilku lat m.in. przez studentów i mieszkańców miasta) do budowy nowoczesnego i ekologicznego
parkingu, z wykorzystaniem najnowszych technologii pozwalających na odpływ wody deszczowej
do gruntu. W odpowiedzi zapewniono również, że budowa parkingu na Kampusie A Uniwersytetu
Zielonogórskiego przebiega zgodnie z planem, a wykonawca wywiązuje się ze swoich zobowiązań
właściwie bez zarzutu. Oddanie parkingu, który w momencie udzielania wyjaśnień stanowił plac
budowy, do użytku planowane jest na połowę grudnia. Równocześnie Pani Rzecznik poinformowała,
że do Uczelni, oprócz Pana korespondencji, nie wpłynęła żadna skarga mieszkańców dotycząca
omawianego problemu i Uniwersytet nie ma wiedzy o toczącej się w sądzie sprawie w tym zakresie.
Natomiast zgodnie z udzielonymi wyjaśnieniami, po wpłynięciu do Uczelni Pana korespondencji w
dniu 26 listopada 2020 r., tego samego dnia służby Uniwersytetu sprawdziły wskazany teren i nie
stwierdziły zarzucanego bałaganu, jaki miałaby zostawić po sobie firma budowlana.
Ponadto, mając na uwadze, iż Pana zastrzeżenia związane z zagospodarowaniem wskazanych
terenów dotyczą nie tylko terenów stanowiących własność Uniwersytetu Zielonogórskiego, uprzejmie
informuję, że w zakresie zabezpieczenia interesów lokalnych społeczności (również w sytuacji,
gdy kierunki zagospodarowania przestrzennego nie są zgodne z oczekiwaniami mieszkańców)
właściwe są władze samorządowe. Mieszkańcy okolic Parku Poetów mają zatem prawo przedstawić
problematyczne kwestie w Urzędzie Miasta Zielona Góra, który odpowiada za prowadzenie polityki
przestrzennej. Rada Miasta jest organem uprawnionym do uchwalania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego (ustalających przeznaczenie terenów oraz określających sposób
ich zagospodarowania i zabudowy) i rozstrzyga m.in. o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu.
To radni dzielnic są najbliżej spraw, które dotykają mieszkańców i mogą podjąć działania
(w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty) w ramach realizacji zadań własnych
obejmujących m.in. sprawy ładu przestrzennego i gospodarki nieruchomościami.
Z poważaniem
Marcin Czaja
Dyrektor
Departamentu Szkolnictwa Wyższego
/-podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym/
--
do druku opr. AF